Çocukların görme fonksiyonlarının; psikolojik gelişimleri, okul performansları ve sınıf içinde nasıl hissedip davrandıkları üzerinde etkili olduğunu biliyor muydunuz? Hayatın ilk 12 yılında öğrendiklerimizin yaklaşık yüzde 80’inin görsel uyaranlar aracılığıyla olması bunu açıklamaktadır.
Görme yetisi ve öğrenme performansı arasındaki bu ilişki herkesçe kabul edilmesine rağmen, pek az veli, çocuklarının okul performansı beklenenin altında olduğunda bunun bir göz probleminden kaynaklanabileceğini akıllarına getirmektedir. Okul öncesi dönemdeki çocukların yüzde 10’unun; okul çağındaki çocukların ise yaklaşık yüzde yirmi beşinin görmeyi bozan bir kusuru olduğu düşünüldüğünde, bu dönemlerde yapılacak göz muayenelerinin ne denli önemli olduğu anlaşılabilir.
Çocuklar Görme Bozukluklarının Farkına Varmayabilirler!
Çocuklar görmelerindeki bozukluğun çoğu zaman farkına varmazlar, yaşıtlarının da dünyayı kendileri gibi görmekte olduğunu varsayarlar. Sınıf içerisindeki eğitsel faaliyetleri takip etmek için yeterli görme keskinliği sağlanamadığı durumlarda çocuklarda akademik performans yeterli düzeye çıkamaz. Özellikle akıllı tahtalar gibi yeni eğitim teknolojilerinin kullanılması çocuklarda gizli kalmış görme kusurlarının ortaya çıkmasını sağlar. Bir öğrencinin görmesi bozulduğunda sadece okul başarısının değil, duygusal durumunun da etkileneceği akılda tutulmalıdır.
Bu Belirtilere Dikkat!
Televizyona çok yakından bakma, gözleri sık kırpma veya ovuşturma, kitap okurken parmakla takip etme ihtiyacı duyma veya sık satır atlama, ışığa aşırı hassasiyet, gözlerde sulanma, gözlerden birini kısarak veya hep aynı yöne doğru baş pozisyonu yaparak bakma gibi belirtiler çocuklarda göz problemi olduğuna işaret edebilir. Uzak görme bozukluğu olan çocuklar sınıfta arka sıralardan tahtayı görmede problem yaşarken, hipermetroplar okuma yaparken baş ağrısı ve bulanık görme yaşarlar
Bununla mücadeleye yardımcı olmak için çocuğunuzu 20-20-20 kuralına uymaya teşvik edebilirsiniz. Her 20 dakikada bir ekrandan gözlerini ayırmasına ve 20 saniye boyunca en az 20 adım uzağa (yaklaşık 6 metre) odaklanmasını teşvik edebilirsiniz. Çocuklarda ve bebeklerde görülebilecek göz sağlığı sorunlarına ve belirti, tedavi, erken tanı gibi durumlarda ortaya çıkabilecek sonuçlara bakalım.
Şaşılık (Gözde Kayma)
Şaşılık genelde gözde kayma veya yanlış hizalanmaya bağlı olarak ortaya çıkan bir göz rahatsızlığıdır. Çocuklarda görülen şaşılık görmeye ek olarak çocuğun ince ve kaba motor gibi gelişimsel sorunlara da neden olabilmekte. Şaşılık gözde görme kaybı ve derinlik altısında bozulmalara neden olmakta.
Şaşılık aynı zamanda göz tembelliğine de neden olabilmekte. Tüm çocuklarda görülme oranı %5 dir. Küçük yaşlarda televizyon, tablet gibi ekranlı cihazlara yanlış açıyla bakmak da neden olabilmekte. Bu sebeple küçük yaşlarda çocuklarınıza sunduğunuz teknolojik imkanları doğru ve konforlu kullanımı konusunda sık sık uyarılarda bulunmanızda ve bilgi paylaşmanızda fayda olacaktır.
Göz tembelliği (Ambliyopi)
Göz
tembelliği genellikle tek gözde görme kuvvetinin zayıflamasıyla oluşmaktadır.
Görme keskinliği kontrolü yapılan bir test ile kolay bir şekilde tespit
edilebilir. Erken tanı ile tembelleşen göze, görme keskinliği 8 yaşından önce
sağlam gözün kapatılmasıyla tembellik sorunu aşılabilir.
Hipermetrop ve Miyop
Hipermetrop yakın, miyop uzağı görme kusuru olarak ifade edilmektedir.
4 yaşına kadar çocuklarda %30 oranından göz kusurları görülmekte. Bu kusurlar erken dönemde tedavi edilmez ise görme yeteneğine olumsuz etkisi olmakta. Yakın ve uzak görme konusunda kusuru olan bebek ve çocuklar etrafındaki uyaranlara yavaş tepki verebilirler. Bu nedenle güvensiz olabilirler.
Katarakt
Doğuştan veya sonradan görülebilen katarakt genelde yaşı ilerleyen insanlarda görülse de çocuklarda da 250 de 1 oranında görülmekte. Bebeklerde de görülebilen katarakt erken dönemde tedavi edilmediğinde körlükle sonuçlanabilir.
Görülme nedenleri arasında hamilelikte geçirilen enfeksiyonlar ve kullandığı ilaçlar nedeniyle çocukta doğuştan görülebilir. Sonradan da ortaya çıkabilen kataraktın belirtileri arasında göz bebeğin diğerinden farklı olması, gözün beyaz ve donuk görünmesi gösterilebilir.
Doğuştan yaşanan katarakt, çocuk doğduktan sonra 6 hafta içerisinde tedavi edilirse göz tembelliği, görme kaybı gibi sorunlar engellenebilir. Doğum sonrası yaşanan katarakt daha iyi bir seyre sahip olduğundan çocuk 2 yaşına kadar tedavi olduğundan başarılı sonuçlar elde edilebilir.
Göz tansiyonu (Glokom)
Göz tansiyonu göz içi tansiyonun artması sonucu gözlerin balon gibi genişleyip büyümesi şeklinde açıklanabilir. Önemli belirtileri arasında gözlerde kayma, aşırı sulanma ve ışığa karşı fazla hassasiyet yer almaktadır. Tedavi ne kadar erken yapılırsa görmem aynı oranda korunmaktadır.
Çocuklarda görülebilen birçok göz kusuru erken tanı ve tedavi ile başarılı bir şekilde düzeltilebilir ya da hafifletilebilir. Bununla birlikte çoğu hastalık, erken bir aşamada dikkat çekmez ve bu nedenle de tanıda gecikme yaşanır. Göz kusurlarının çoğunluğu erken dönemde sadece bir doktor tarafından belirlenebilir. Bu nedenle çocuğunuzda herhangi bir anormallik fark etmeseniz bile, ailenizde görme kusurları varsa bir göz doktorunu ziyaret etmenizi tavsiye ederiz. Özellikle çocuğunuzu 2. yaşını tamamlamadan önce en az bir defa göz muayenesine götürmeniz erken tanı ve tedavi için anahtar rol oynayacaktır.